W hołdzie pionierom, którzy po wojnie osiedlili się w gminie Lubin, przygotowano wyjątkową publikację, na którą składają się opowieści 22 mieszkańców. W przyszłym roku ukaże się jej książkowe wydanie, jednak teraz w okresie świątecznym postanowiliśmy udostępnić wszystkim wersję internetową tego wydawnictwa. Liczymy, że lektura skłoni do ważnych i ciekawych rozmów przy świątecznym stole, a młodsze pokolenia z ciekawością będą słuchały opowieści i wspomnień swoich dziadków i pradziadków.
Po II wojnie światowej zasiedlano Ziemie Odzyskane. Na dzisiejsze tereny gminy Lubin trafili ludzie, których nie łączyła więź, dzieliło często bardzo wiele, ale wszyscy mieli nadzieję na lepsze jutro. Od tych zdarzeń minęło ponad 75 lat i wśród nas jest coraz mniej ich świadków, dlatego warto zadbać o wiedzę i utrwalenie wspomnień z tych czasów.
Z inicjatywy wójta gminy Lubin od 2018 roku w siedzibie Ośrodka Kultury Gminy Lubin prezentowana jest wystawa przedmiotów i pamiątek przekazanych przez mieszkańców gminy. Zwiedzający zanurzyć się mogą w historii opowiadanej przez dawne i współczesne przedmioty. Można podążać za losem setek ludzi, podróżujących w wagonach towarowych razem z inwentarzem, a czasem z jedną podręczną walizką. Byli wycieńczeni i niepewni jutra. Przybyli tuż po wojnie na Ziemie Odzyskane i stworzyli tu, na terenie naszej gminy swoją historię.
Tym razem nie za pośrednictwem przedmiotów, ale zanurzając się we wspomnieniach i pamiątkowych fotografiach, opowiedzieli o swoich początkach na tych ziemiach autorce książki – Marlenie Kovařík. To lubinianka z urodzenia, z wykształcenia kulturoznawczyni, dziennikarka prasowa i radiowa, autorka książek, felietonistka, tłumaczka języka czeskiego.
22 mieszkańców w długich rozmowach z nią wspominało swoje ówczesne niepokoje, tamtejszą rzeczywistość, ciężka pracę , ale i szanse na poprawę bytu i marzenia.
– Wracają do czasów dzieciństwa, opisują swoje rodzinne domy, zwyczaje, jakie w nich panowały, codzienne życie. Była okazja do poszukiwań najstarszych rodzinnych fotografii. Niewiele się zachowało, niektórzy nie mają żadnych zdjęć rodziców, czy z czasów dzieciństwa, albo tylko jedno. Tym cenniejsze są te, które przetrwały i są publikowane w książce – mówi Marlena Kovařík.
Wyjaśniając tytuł książki i jego pisownię, dodaje: – Wschód słońca przynosi nowe nadzieje a jednocześnie niepewność, co się wydarzy. Zachód słońca, nareszcie jest czas na odpoczynek, ale, czy sen będzie spokojny? Wschód, tam był kiedyś rodzinny dom. Zachód to kolejny etap życia po przesiedleniu. Wschody i Zachody moi rozmówcy maja w pamięci i sercach, dlatego słowa te zapisuję dużą literą.
Publikacja ma 145 stron, już teraz można się z nią zapoznać w wersji elektronicznej. W pierwszym kwartale przyszłego roku ukaże się w wersji drukowanej.
– Naszą gminę zasiedlili ludzie z Kresów Wschodnich, Łemkowszczyzny, Syberii, Wschodniej Polski, także repatrianci z Niemiec. Powstał tygiel ludzi, którzy mówili różnymi językami lub gwarami, mieli różne tradycje i obyczaje. Łączyła ich natomiast niepewność jutra, religia, szkoła, zapał, budowanie nowego na nowych ziemiach i zwyczajnie chęć spokojnego życia po latach wojny i udręki – mówi Tadeusz Kielan, wójt gminy Lubin.
– Sądziliśmy, że wspomnienia o trudnych czasach, głodzie, dzieciństwie bez szkoły, pośpiesznym pakowaniu rzeczy na chybił trafił, wielkiej wędrówce ludów pozostaną na kartkach tej książki, jako swego rodzaju przestroga i dla pamięci, dla młodszych pokoleń. Niestety, agresywna napaść Federacji Rosyjskiej na sąsiednią Ukrainę 24 lutego 2022 roku bezlitośnie przywołuje czasy pogardy. Niestety, wojnę oglądamy online i w bezpośredniej transmisji słyszymy o głodzie, dzieciństwie bez szkoły, pośpiesznym pakowaniu rzeczy na chybił trafił, wielkiej wędrówce ludów. Dramatyczne i okrutne jest koło historii.
Książka dedukowana jest wszystkim pionierskim osadnikom gminy Lubin, którzy robili pierwsze wielkie porządki i budowali nowe życie na nowej ziemi, z szacunku i w podzięce.
Mamy nadzieję, że lektura będzie impulsem do wielu rodzinnych wspomnień i rozmów o przeszłości, teraźniejszości i przyszłości.
DO POBRANIA: